لينكةكان
کاره‌کانی
OS و هه‌ندێک ووردهکاریههندێك به‌ش و ورده‌کاری له
operating system :kernal mode:هه‌موو ئه‌و فرمانانه‌ی که تابه‌تن به
OS فرمانی ده‌ره‌کی کارناکاته سه‌ریان. کرۆکی OS ه.system program
: هه‌موو ئه‌و فرمانانه‌ی که له OS ه‌وه ده‌رده‌چن و بێ ئه‌مری ده‌ره‌کی کارده‌که‌ن..user mode
: له دابه‌زاند و کارکردنی پرۆگرامێکه‌وه ده‌ست ڵێده‌کات تا سڕینه‌وه‌ی ، واتا ئه‌وه‌ی که تۆ ده‌یبینی! به ته‌نسیقی ئه‌م دوو خاڵه‌ی سه‌ره‌وه.لێره‌دا ریجیستری ئه‌و ده‌وره ده‌بینێ که تۆ باسی ده‌که‌ی ، دواتر كێ ده‌وری کۆنترۆلی
bus و bus scheule و queue و timer بۆ رێکخستنی به‌رنامه‌کان له مللللللی سێکند و هه‌روه‌ها bound و unbound له دیاریکردنی ده‌سه‌ڵاتی user mode و kernal mode؟ هه‌ر OS.. تا ئێره رۆشن بێت باشه!!باسی ریجستریت کرد.. به کورتی کاری
OS رێکخه‌ری کاری نێوان تۆی میوانی کۆمپیوته‌ر و هاردوه‌یره‌کانیه‌تی ، ته‌واو کردنی پرۆگرامه‌کانی تۆ و چاره‌سه‌ری کێشه‌کانت ، هه‌روه‌ها وا له سیستمه‌کانی کۆمپیوته‌ر ده‌کات باشتر کار بکات.OS
هه‌ر له داگیرساندی کۆمپیوته‌ره‌که‌ته‌وه ده‌ست پێده‌کات (واته سه‌ره‌تای boot).بۆ هاردوه‌یر : به‌رێوه‌بردنی هه‌موو هاردوه‌یره‌کانه + هه‌ر ئه‌و بریار ده‌دا ئایا چ به‌شیک بۆ چ کاریک ته‌رخان بکرێت.
بۆ سۆفتوه‌یر : به‌رێوه‌بردنی ته‌واوکردنی کاری هه‌موو به‌رنامه‌کانی تۆیه دوور له هه‌ڵه و به‌کارهێنانی گونجاو
- سیستمه‌کانی کۆمپیوته‌ر
computer system چیه؟پێکهاته‌ی کۆمپیوته‌ره.به‌شه‌کانی :
هاردوه‌یر و
OS و پرۆگرامه‌کان و تۆ..رێکخستنی : (ئه‌م به‌شه درێژه‌ی زۆره چونکه تابه‌ته به زانینی کاره‌کانی هه‌ر یه‌ک له
CPU, BUS, RAM,ROM,EPROM,I/O resources) به‌ڵام کارکردنی هه‌موو به‌ش و پارچه‌کانه. بۆ وێنه کاتێک که پیتی (R) ئه‌نوسی :- شوێنی نوسین (واتا جۆرێکه له
input له interrupt ه‌کان) دیاریکراوه له CPU . 255 * 255 بایت جۆر interrupt هه‌یه هار بایتێکیش 8 بته به تایپی integer.. که‌واته به جۆری فلۆت و ده‌بڵ و به پێی خۆیه‌تی و ئه‌گۆڕێ. بۆ نمونه نوسین ، خوێندنه‌وه ، ده‌ستکاریکردن ..هند هه‌موو ئه‌وانه ژماره‌یه‌کی دیاریکراویان هه‌یه له interrupt و ناشگۆرێن و به پێی کار له یه‌ک جیا ده‌کرێنه‌وه.- ژماره‌ی ئه‌و
interrupt ه‌ی کا لێپرسراوه بۆ نوسین ، R ئه‌نێرێ بۆ buffer ێک (خه‌زن که‌رێک) بۆ ماوه‌یه‌کی کاتی. هه‌ر interrupt ێکیش Controller ێکی له‌گه‌ڵه که فرمانه‌کان جێبه‌جێ ده‌کات.- دواتر له ڕێگه‌ی ژماره‌ی
interrupt ی output ه‌وه R ده‌رده‌که‌وێت له‌سه‌ر شاشه‌که‌ت!له‌مه‌وه بۆمان ده‌رده‌که‌وێت که OS هه‌موو کارێکی به interrupt ده‌کرێت ، OS به interrupt لێده‌خوڕێت..
نازانم تا چه‌ند گه‌یشتووه.. چونکه ئه‌م بابه‌ته ثه‌یوه‌ندی به زانین هه‌یه له بواری
- پرۆسێسه‌ر و زانینی تێر و ته‌سه‌ل له‌سه‌ر کاره‌کانی هه‌ر سێ به‌شی سه‌ره‌کی (
CPU , RAM , I/O) هه‌یه.
- زانینی ته‌واو له‌سه‌ر بابه‌ته‌کانی (Computer Architecture)، به شیکردنه‌وه‌ی هاردوه‌یر.
- هه‌روه‌ها هه‌موو ئه‌و تووڵانه‌ی سۆفتوه‌یر ، له زانینی interrupt و ژماره‌کانی و کاره‌کانی ناوه‌وه‌ی CPU. (گرنگه)
نمونه‌یه‌کی interrupt
